مطالعه فرهنگ نسلی دانشگاهیان ایران با تکیه بر ویژگی‌های بومی

دانشگاه به‌مثابه فضای فرهنگی‌ـ‌اجتماعی‌ای است که روابط نسلی، به‌صورت درون‌نسلی و میان‌نسلی در آن جریان می‌یابد و بر مدیریت، برنامه‌ریزی، یاددهی‌ـ‌یادگیری، و تحقیق و خدمات تخصصی در آن تأثیر می‌گذارد؛ بنابراین، مطالعۀ نسلی در فضای دانشگاهی ضرورت پیدا می‌کند. این پژوهش با هدف نسل‌‌بندی دانشگاهیان ایران و مقایسه با نسل‌بندی موجود در جهان انجام شده است تا ویژگی‌های اجتماعی هر نسل را در زیست‌بوم خودش بررسی کند. پژوهش به ‌روش مطالعه اسنادی و استدلال تحلیلی انجام شده است. در مباحث نظری، پنج نسل ایرانی متناظر با پنج نسل جهان معاصر قابل‌پی‌جویی هستند؛ نسل نخست، نسل کهنه‌سربازان/ نسل مشروطه ایران؛ نسل دوم، نسل بومر/ نسل ناسیونالیسم ایرانی؛ نسل سوم، نسل X/ نسل نوسازی در ایران؛ نسل چهارم، نسل y یا هزاره/ نسل انقلاب اسلامی؛ و نسل پنجم، نسل Z یا نت/ نسل پساانقلاب. نسل نخست، با هنجارهای مرتونی و سنت اقامت در دانشگاه نخبه‌گرا آشنا است؛ نسل دوم، با رشد هنجارهای سیاسی در کنار هنجارهای غالب علمی روبه‌رو است؛ نسل سوم، رشد سیاست و ایدئولوژی در کنار علم‌آموزی و سپس، غلبه آن را تجربه کرده است؛ در نسل چهارم، رشد کمّی آغاز شده و چرخش از آموزش به پژوهش و علم سبک دو است؛ در نسل پنجم، دانش، کالایی و تجاری شده و چرخشی از پژوهش به کارآفرینی همراه با کاهش سنت اقامت رخ داده است. نتیجه اینکه، تفاوت‌های جدی در ویژگی‌های نسل‌های پنج‌گانه در قرن اخیر، موجب شده است که این نسل‌های متفاوت نتوانند با هم زندگی خلاق و مؤثر دانشگاهی را تجربه کنند.